2021
Buitenlandse krant Betapress, de enige importeur van buitenlandse kranten, stopt er grotendeels mee. Vanaf 2022 door de week geen internationale dagbladen meer in Nederland! Niet in boekhandels, niet in kiosken, niet op stations. Een duidelijk slachtoffer van het coronatijdperk. Misschien lijkt het velen een bijzaak, vooral in deze moeilijke tijden, maar mij heeft het nieuws…
Onze stad ‘Wat voegt een nieuwkomer toe aan het collectief bewustzijn van de stad?’, vraagt Chris Keulemans zich af in zijn net verschenen boek ‘Gastvrijheid’. Het is een vraag die geldt voor ieder mens en elke stad, ook de onze. Toen mijn man en ik lang geleden besloten om ons te vestigen in een stad…
Hypocrisie Ik heb nooit een aflevering van ‘De Meilandjes’ gezien. Je hoeft immers geen aflevering te zien om te begrijpen waar het over gaat. Na twee seconden kijken snap je het, denk ik. Meilandjes zijn er bijna overal in de wereld op de buis. Waarom? Omdat er kijkers voor zijn. En dat zegt meer over…
Eigen taal Finland wil het Engels als officiële taal, omdat het Fins, met die uitzonderlijk vele naamvallen, voor migranten te moeilijk zou zijn, zelfs voor degenen met een universitaire opleiding. Ik ken het Fins niet en ben ook nooit in Finland geweest, maar ik heb begrepen dat het een beetje op het Hongaars lijkt, of…
Mannen Op dit moment ben ik een debat over machtsmisbruik en seksuele intimidatie aan het voorbereiden. Met bijzondere gasten, die over dit onderwerp meer kunnen vertellen dan ik. En zeker meer beheerst. Naast twee bekwame vrouwen zit er in het panel ook een man en ik heb geen idee wat voor vragen ik hém moet…
In het nu ‘Why so much drama in the world?’, vraagt het Griekse meisje met wie ik sport. Heel het weekend heeft ze politiesirenes gehoord. Ik haal mijn schouders op. Geen sirene gehoord, geen krant gelezen dit weekend, geen nieuws gezien, zelfs geen Netflix. Aan Loekasjenko heb ik niet gedacht, niet eens aan de persconferentie…
Jeanette de Geus ‘Een slachtoffer van geweld en misbruik in de jeugdzorg heeft een rechtszaak die ze had aangespannen tegen de Nederlandse staat verloren. De rechtbank in Den Haag gaf de staat, die zich beriep op verjaring, gelijk,’ meldt Nos.nl droog. Het slachtoffer is Jeannette de Geus en toen zij de staat twee jaar geleden aansprakelijk stelde…
Woede Al een tijdje weet ik wat er in de Centrale Bibliotheek van Den Haag gebeurt, maar ik wilde me niet wéér opwinden en ook geen conclusie uit alleen persoonlijke ervaringen trekken. Maar de schande is nu openbaar en ook vele anderen zijn geschrokken van de lege geesten, lees: lege kasten van de bibliotheek, getuige…
Kippenvel Wat voel je op het moment dat je iemand onder de tram duwt? Of als je, zoals de advocaat zegt, niet duwt maar alleen ‘de hand en vinger van het slachtoffer wegslaat’, met dodelijke gevolgen? Is zoiets een beslissing van het moment? Een impuls? Is het peil van je menselijkheid om onverklaarbare redenen ineens…
Te aardig Vorige week interviewde ik Emile Roemer in het Limburgs Museum tijdens de start van een project over migranten in Nederland. Ik voelde me die dag heel moe en ik was eigenlijk bang dat ik op het punt stond om ziek te worden, maar ik wilde het toch doen. Emile Roemer is immers een…
Hoekstra en de zijnen Hoekstra en de toeslagenaffaire. Heeft iedereen in dit land het gevoel dat ik nu appels met peren vergelijk? Waarom is de poging om langs een voor de milderen onder ons minstens discutabele weg een vriend te helpen te vergeven, maar had o zo lang niemand ogen of oren voor alle onbekende,…
Buikje We hebben elkaar ontmoet toen ik terugkwam uit Antwerpen, eind augustus, nadat ik vier weken ver van huis was geweest. Muizen weten niets over eigendommen en misschien is het niet eens zo slecht dat hij of zij míjn kantoor had uitgekozen in plaats van een van die 2500 leegstaande huizen in Den Haag. We…
Memet ‘Op de kazerne werd hij gepest, op de kazerne ging hij dood,’ heet het artikel in NRC over brandweerman Memet Yildirir, die zelfmoord pleegde als gevolg van pesterijen op zijn werkplek. Dagenlang heb ik niet kunnen rusten na het lezen van dit artikel en ik hoop vurig dat er een plek in de hel…
Gat in ons hart Als de niet-bestaande God zijn activiteiten eventjes zou staken en zou kijken hoe de wereld eraan toe is, zou hij ongetwijfeld een paniekaanval krijgen. Krantenkoppen lezen zou ik hem zeker afraden als hij al oud en kwetsbaar is; als het moest, zou ik hem alleen behoedzaam laten weten dat zijn schepping…
Herfst Ik weet niet wat u het afgelopen weekend hebt gedaan, maar ik heb de herfst verwelkomd. Nog steeds ben ik dat boerinnetje uit mijn dorp dat ging studeren en haar lot ontliep, en het best zie je dat wanneer de seizoenen wisselen. Voor de zomer voel ik het minst, maar bij het intreden van…
Bataafs Ik had nooit gedacht dat ik dit zou zeggen: studeren of lezen is niet voor iedereen goed. Het is voor het eerst in mijn leven dat ik dit zeg, nu ik zie wat klassieke lectuur heeft gedaan met iemand zonder inlevingsvermogen. Ik heb het over Baudet, die zichzelf Cato de Jongere vindt, omdat hij,…
ABK Hoeveel Ankie’s Broekers-Knol zijn er in Nederland? Wie durft ze te tellen? Ze, alle Ankie’s Broekers-Knol, mannen en vrouwen, bekleden mooie posities in deze maatschappij en niet altijd zie je wat ze aan het doen zijn, maar de gevolgen van hun acties zul je zelf ooit ondervinden. We kenden de Ankie’s Broekers-Knol al voordat…
Vlinders Ik lees momenteel een boek over vlinders. Ook voor mij is het bijna vakantie, ik zie het in wat ik lees. Met het zwaard van een nieuwe lockdown boven ons hoofd gaan velen op vakantie. Maar vakantie vieren kun je ook in onze stad. Niet per se op de volle pleinen of op de…
Qu’est-ce qu’un auteur? Witold Gombrowicz beweert dat een auteur die niet in staat is om over zijn eigen werk te spreken geen volwaardig schrijver is. Nederlandse auteurs trekken zich van deze bewering niets aan en schrijven of spreken weinig over auteurschap. Als ze het een keer doen, is het nieuws.(*) Ik heb me altijd afgevraagd waarom. Knikte…
Oppervlakkig Ik weet niet waarom, maar in één weekend zag ik twee documentaires over Afrika én aankondigingen voor nieuwe Afrika-boeken. In de media is het klimaat afgevinkt, het is nu tijd voor slavernij. Ik zeg dit met enige ironie, want het onderwerp is uiteraard meer dan nuttig, maar ik stoor me aan andere dingen, bijvoorbeeld…
De ondergang van een Poolse stukadoor Voor een onbekende dode heb ik veel moeite gedaan om erachter te komen wie hij was. Veel gewacht vooral. In de gure wind, meerdere keren een uur, soms langer. Op kennissen van hem die niet kwamen opdagen. Naar nummers gebeld die niet meer bleken te bestaan. Berichten gestuurd, e-mails.…
M Ik kende M voor zover zij zich door mij liet kennen. Iedereen die in onze stad woont, heeft haar vermoedelijk ook weleens gezien, in de stad kwam je haar zeker tegen: een vrouw van in de zeventig die een trolleykoffertje en twee tassen meedroeg, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Een vrouw…
Controleren, controleren Polska Porada is de naam van een adviesbureau voor migranten in het dorp De Lier, dat in 2004 versmolt tot de grote tuinbouwgemeente Westland. Ik ben er om te spreken met Jarek, een van de duizenden arbeidsmigranten die de Westlandse glastuinbouw draaiende houden. Jarek is Pool. Na een jaar werken in de kassen…
Colette Boeken. Belangrijk voor ieder van ons. Op verschillende manieren, maar belangrijk. Waarom boeken zo belangrijk zijn? Ik heb in mijn leven tweemaal een perfecte definitie van mijn eigen relatie met boeken gelezen en twee keer heb ik de formulering niet genoteerd. Misschien omdat het voelde alsof iemand me met een man zag en begreep…
Qatar 2711 Indiërs, 1641 Nepalezen, 1018 Bengalezen, 824 Pakistanen en 557 Sri Lankanen zijn de afgelopen periode in Qatar om het leven gekomen. Zes en een half duizend migranten zijn overleden tijdens werkzaamheden in de aanloop naar het WK voetbal in Qatar. Ik lees de cijfers een paar keer. Alsof ik tussen de elegante 2,…
Dion Graus Veel mensen wantrouwen wel iets of iemand. Sommigen mistrouwen buitenlanders. Anderen de Belastingdienst. Ik wantrouw politici. Maar ik werk eraan. En altijd zijn er wel stemmen die door mijn schild van wantrouwen heen komen. Af en toe hoor je een discours dat niet uit het hoofd komt, maar uit het hart. Soms is…
Inferno Beste Sylvain Ephimenco, ik schrijf u naar aanleiding van uw column van 29 mei in Trouw. Als ‘Fransoos’ (uw woorden) te worden gediscrimineerd lijkt me toch een tikje anders dan als Turk of Ghanees in Nederland. Het lijkt me net het verschil tussen brioche eten als je honger hebt, naar het recept van Marie…
Het kind als prooi Geen plek op aarde waar een kind kwetsbaarder is dan in een internaat. Als de Griekse tragedies later waren geschreven, dan hadden ze zich ongetwijfeld in een internaat afgespeeld, waar alle kinderen iets van Oedipus hebben. Ik denk aan die film van Pier Paolo Pasolini waarin op alle wegwijzers ‘Theba’ stond.…
Windturbine Het mocht niet baten. Oud-wethouder Rabin Baldewsingh wordt geen wethouder. Niet nu en niet in Leidschendam-Voorburg. 28 raadsleden stemden tegen zijn benoeming, 7 vóór. Het is niet altijd makkelijk om te verwoorden wat niet gaat als het niet gaat. Maar in het geval van het (niet) benoemen van Baldewsingh tot wethouder in Leidschendam-Voorburg lijkt…
Homo Omscholicus ‘Dj kiest voor omscholing’ luidde de onderwerpregel van een e-mailbericht dat ik gisteren ongevraagd ontving van het UWV, zoals de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening in Nederland heet. Ik was er de hele avond misselijk van. Niet vanwege de houten taal waarin de mail was opgesteld, taalgebruik dat ik verafschuw, ook al verwacht ik van…
Zeus op leeftijd verkracht Europa opnieuw Ik herlees La vie devant soi van Romain Gary en kom een zin tegen die zomaar uit de mond van Jurgen Conings had kunnen komen: ‘Ik wist nog niet zeker of ik bij de politie zou gaan of me bij de terroristen zou aansluiten, dat zal ik later wel zien, als…
De uitverkoop van Roemenië ‘Had hij een Roemeense naam gehad, was hij misschien niet dood’, jammeren de ultranationalisten in Roemenië. Maar zelfs westers georiënteerden zien in de dood van Arthur, de grootste beer van Roemenië, een symbool. ‘De beer is voor ons, Roemenen, en voor onze voorouders, een totemdier, het symbool van een leven in…
Vakantiedag ‘Toen de Ottomanen op de deuren van Byzantium bonkten, zaten de theologen daar te ruziën over het geslacht van engelen,’ placht mijn favoriete docent op de universiteit te zeggen als hij het gevoel had dat wij onze aandacht voor zijn college verloren. Daar moest ik het afgelopen weekend aan denken toen ik in Noordwijk…
Kattenleven ‘Ik heb in mijn leven twaalf honden gehad,’ zegt A.L. Snijders. We zitten te wachten voor de opnames van het nieuwe tv-programma ‘Brommer op zee’. ‘Tegelijk of na elkaar?’, vraagt Esther Gerritsen. We lachen alle drie. Stel je voor: tegelijk! Ik zie het al voor me, het beeld lijkt wel een Roemeens tafereel met…
Poppenspel Het was een bijzondere week, waarin Biden in zijn discours de Armeense genocide genocide noemde. De geschiedenis van honderd jaar geleden wordt nog steeds geschreven. Maar het nieuws dat de afgelopen dagen even mijn totale aandacht had, was dat Nederlandse parlementariërs via Zoom een gesprek hebben gevoerd met een nepversie van de stafchef van…
Viezeriken Ik zou niet in andere tijden willen leven en misschien ook niet in een ander land. Tegelijkertijd ben ik wel op zoek naar wat ik mis, wat me verblindt. De diversiteit van de meningen in onze maatschappij houdt me scherp en zet me aan het denken. Zo heb ik soms meer aan degenen die…
Helden Aleksej Navalny is binnen een maand al dertien kilo kwijtgeraakt in zijn strafkamp, zijn rugpijn neemt toe, hij heeft een dubbele hernia en de internationale organisaties die zich inzetten voor mensenrechten en politieke gevangenen wachten op Godot. Waarom er twijfel ontstond? Omdat Navalny niet de perfecte sprookjesheld bleek te zijn. En eer de internationale…
Waarheid Hoewel momenteel ziek in bed (geen corona), heb ik met een trots die alleen mijn eigen geschiedenis kan verklaren, het gedicht van Lieke Marsman over de laatste nationale (de hele natie rakende) leugen gelezen. Als iets me deze Pasen van mijn ziekbed kreeg, was het wel dit: te kunnen zien dat literatuur kracht toont…
Pasen De enige traditie die niet verdwaalde tussen de twee culturen waarin ik leef, is Pasen vieren. Een psychoanalyticus zou zeggen dat dat niet toevallig is, dat ik vasthoud aan iets wat gaat over schuld en magisch realisme. Maar het is zoals het is. Ik zou de psychoanalyticus kunnen tegenspreken en zeggen dat de omstandigheid dat Pasen…
Maar één Kaag De resultaten van deze verkiezingen deden me denken aan de situatie op school waarbij je een vak niet leuk vindt, maar de docent wel. En de docent is zo cool dat je het vak een kans geeft en het zelfs leuk begint te vinden. De docent is zo buitengewoon dat je uiteindelijk…
Paradijsje De Haagse bibliotheek zal een nieuwe directie krijgen. Het is de plek waar ik de boeken uit mijn leven in Roemenië terugvond en waar ik werkelijk de Nederlandse taal heb geleerd. En niet alleen dat. Ik heb er veel meer geleerd en ik zal de bibliotheek altijd een warm hart toedragen. Het is de…
Vrouwen Het was weer 8 maart, de dag waarop we ons herinneren dat Eva, na de korte episode met de appel en de slang in de Bijbel, nog altijd een stap achter Adam loopt. En niet omdat ze het ritme niet zou kunnen bijhouden; immers, terwijl ze achter Adam loopt, doet ze van alles: voor…
Nieuwe tijden Jaren geleden zei een literair criticus tegen me: ‘Je bent geen Nederlandse en je komt ook niet uit het Midden-Oosten. In Nederland is er geen gunfactor voor een Oost-Europese.’ Ik stond perplex, want ik was er zeker van dat ik alles kon zijn en veel kon voelen, juist door mijn afkomst. Ik was…
Apartheid Grotere onzin dan dat we in Nederland alleen maar succesvolle migranten zouden moeten toelaten, het verzinsel van de inmiddels Amerikaanse oud-VVD’er Ayaan Hirsi Ali, dat zij ook in haar nieuwe boek ‘Prooi’ bepleit, heb ik tot nu toe niet gehoord! Straks zijn migranten succesvoller dan de witte directeur, vaak zwak en onzeker, maar stevig…
Trojaanse paarden ‘Bezwaar Crossing Border gegrond verklaard’, stond onlangs in deze krant. Voor velen, ook voor mij, was dat een van de goede nieuwsberichten van de week. Ha, dus ook Den Haag kan netjes doen als het moet! Voor Crossing Border is de strijd nog niet afgelopen, maar van dit slagveld valt al een heleboel…
De Mos In mijn geboorteland schrijven politici boeken om strafvermindering te krijgen. Dertig dagen voor elk boek of ‘wetenschappelijk’ artikel. Maar Richard de Mos heeft geen geduld tot het recht zal zegevieren. Hij heeft nu al een boek klaar, ‘Mijn verhaal’, met een voorwoord van zijn advocaat Peter Plasman – hoewel het uiteraard niet aan…
Wat telt Dit is een ander soort column. Een over het leven. Het leven van mij, van u, van zovelen die dóórgaan, hoe imperfect, moeilijk, verscheurend, leeg of verdrietig het ook is. Deze week heb ik een vriendin verloren aan wie ik niet vaak genoeg heb verteld dat ik van haar hield. En juist deze…
Benali Dat Abdelkader Benali zich heeft teruggetrokken voor de 4 mei-lezing zegt niets over Benali, maar wel veel over Nederland. Twintig jaar geleden zou Benali, dronken, iets hebben gezegd over de ‘vele’ Joden in Amsterdam-Zuid. Maar zeggen we niet allemaal weleens foute dingen? Rutte zei niet lang geleden tegen ons allemaal dat we moesten ‘oppleuren’.…
Belastingdienst Ik geloof nog altijd dat we in een goed land leven, beter dan het land waar velen van ons vandaan komen. Ik geloof dat instituties werken in het belang van het volk en ik geloof dat het goede op de een of andere manier altijd wint. Soms generaties later, maar de wereld draait nog…
Kaag Er is nog iets wat Nederlandse mannen Sigrid Kaag niet vergeven, behalve dat ze niet een van hen heeft gekozen als levenspartner. Of tenminste een Europeaan. Namelijk dat zij, als Nederlandse, het minder mooie gezicht van Nederland laat zien. Dat zij, als Nederlandse, benoemt wat een buitenlander in Nederland allang weet en wat zij…
Schoonmoeder Het nieuwe jaar begon met een telefoontje van een vriendin. De beste wensen. In mijn moedertaal, zij is ook Roemeense. Maar al snel ging het gesprek over haar schoonmoeder en het eindigde in een heuse huilbui. Mijn eerste impuls was om te lachen, maar nog afgezien van het feit dat je niet lacht als…