Leeftijd
We geven het leven te veel credits. We eren oude mensen om hun leeftijd en we adviseren kinderen om het rustiger aan te doen tot ze levenservaring krijgen. Maar wat is leeftijd? Een summum van ervaringen? Een optelsom van seizoenen? De boeken die we gelezen hebben? Op mijn vijfentwintigste kende ik al de boeken die mijn manier van denken hebben beïnvloed. De boeken die daarna kwamen, gaven me schoonheid, want de belangrijkste lessen uit de boeken had ik al gekregen.
Ik ben van mening dat leeftijd overschat wordt. Het leven is een oefening in knielen. Velen blijven op hun knieën, gekweld door het leven, anderen lijken flexibelere knieën te hebben en staan meermalen op, tot de eindrekening komt. Ik heb niet veel mensen ontmoet die mooi geleefd hebben. En daarmee bedoel ik niet degenen die het makkelijk hebben gehad, de mazzelaars, nee, ik bedoel degenen die ondanks de vele kniebuigingen nog van velden vol bloemen kunnen genieten, of van een enkele roos. Degenen die geven en kunnen reflecteren.
Leeftijd wordt overschat en ik heb geen bijzondere sympathie voor oude mensen. In mijn geboorteland waren ze, als ze niet de mannetjes van de geheime dienst waren, het wandelende resultaat van een dictatuur van vijftig jaar. Ze zouden er niet voor teruggedeinsd hebben om je te verklikken aan de Securitate of je weg te duwen uit de rij voor brood. In het Westen, ook al dragen ze gekleurde truien en shoppen ze op het Noordeinde, zijn ze ook niet heel anders. God verhoede als je ze confronteert met de fouten van hun generatie of hun onverschilligheid. En ik heb het nu niet over de uiterst racistische oude mensen die je in Nederland tegenkomt in sommige volksbuurten. Het leven is voor hen een zomerregen, geen enkele tijdgenoot of gebeurtenis maakt een deuk in hun pitbullkarakter. En ik zal vandaag niet eens beginnen over oude vieze mannen.
Wat is leeftijd? Leren we in het leven iets meer dan je eigen bot vasthouden?
Bijzondere veranderingen, eurekamomenten, openbaringen zijn zeldzaam in het leven van de mens. Ze behoren eerder tot de literatuur. Is het leven een proces of is het zwemmen tegen de stroom in? Krijgen we de kans om er iets van te snappen of moeten we dankbaar zijn als we het tot de menopauze volhouden? Wat is leeftijd? En wat is oud worden, als je vele lijken achter je hebt gelaten? Als je kinderen bang voor je zijn of als je buren naar binnen gaan als jij in de tuin bent? Veel oude mensen voelen zich jong en onveranderd, alsof tijd niet bestaat.
Goedheid van het hart behoort eerder tot de kinderleeftijd. Waarom worden we dan oud?
Wat moet je leren, wat moet je doen, wie ben je?
Den Haag Centraal, 31 maart 2022