Taal als moraal
Taal als moraal
De plaatselijke VVD steunde vorige week met Hart voor Den Haag/ Groep de Mos en de Partij voor de Toekomst een PVV-motie die stelt dat de woningnood in Den Haag vooral te wijten is aan de komst van kansarme allochtonen en dat de groei hiervan moet worden tegengegaan. ‘De stad kan dit niet veel langer aan,’ beaamde VVD’er Jan Pronk en hij maakte, niet onbewust maar uit arrogantie, een wat in de letterkunde synecdoche heet, een totum pro parte. Want niet ‘de stad’ kan het niet langer aan, maar de VVD of de VVD’er Jan Pronk, wat iets anders is. Taal is meer dan taal; taal is ook moraal, zegt taalfilosoof Emmanuel Levinas. Als onze Haagse politici zouden nadenken over hun taalgebruik, zouden ze iets ontdekken over hun eigen moraal. Wanneer zal de jonge Jan Pronk, een PVV’er of Baudet in persona met het idee komen om ‘kansarme’ migranten te steriliseren? Met het geweldige idee van Chinese oorsprong van één kind per gezin bij ‘kansarme’ migranten? Zeer benieuwd naar hoe ze dat zullen formuleren. ‘We willen niet bouwen in de Bomenbuurt, de Vruchtenbuurt of welke andere woonwijk dan ook. Dat betekent dat we niet steeds meer mensen in de stad kunnen opnemen. Dat gebeurt nu wel en het zijn vooral kansarme migranten die nu voor de groei zorgen. Den Haag kan deze groep niet blijven opvangen. Het is een keertje klaar.’ Ik krijg het aan mijn hart. Straks is het feit dat we niet alles weten van de zwarte gaten in het universum ook de fout van de kansarme migrant. De PVV’er Sebastian Kruis, indiener van de motie, of Groep de Mos zal ik nooit serieus nemen. Maar mijn bloeddruk ging wel omhoog toen ik de VVD’er Jan Pronk hoorde. Het is misleidend als je je laat beïnvloeden door zijn verschijning van meester van groep twee op de basisschool. Maar taal is alles; taal verraadt iemands ware aard en voor iedereen die in dertig seconden meer dan driemaal het meervoud ‘we’ gebruikt, ook al is hij vertegenwoordiger van een partij, zou ik oppassen. Een echte Jan Pronk zal hij wel nooit worden, maar bij Wilders aankloppen kan hij altijd nog. Voor mij heeft hij niet meer geloofwaardigheid in zijn met ‘we’ opgepepte discours dan een man die zijn vrouws zwangerschap aankondigt met ‘we zijn zwanger’ en gemakshalve weglaat dat niet híj degene is van wie over negen maanden een dilatatie van twaalf centimeter wordt verwacht. Volgens Levinas ligt de oorsprong van onze waarden in onze ervaringen. Ervaring wordt opgedaan in de relatie tussen mijzelf en de ander. Ik weet zeker dat Jan Pronk van de VVD dat ook herkent: tussen hemzelf en de Ander uit de Vruchtenbuurt, waar niet gebouwd gaat worden.
Den Haag Centraal, 15 oktober 2020