Memet
‘Op de kazerne werd hij gepest, op de kazerne ging hij dood,’ heet het artikel in NRC over brandweerman Memet Yildirir, die zelfmoord pleegde als gevolg van pesterijen op zijn werkplek. Dagenlang heb ik niet kunnen rusten na het lezen van dit artikel en ik hoop vurig dat er een plek in de hel is voor hen die buitenlanders pesten omdat zij de nieuwe taal nog niet machtig zijn. Moet ik het netjes formuleren? Ik hoop dat er in Dante’s hel een cirkel is voor collega’s die collega’s pesten om hun accent of hun gebrekkige taalgebruik. Het is een van de redenen waarom buitenlanders in Nederland Engels blijven spreken. Ik ken er veel: buitenlanders die het Nederlands passief kennen, maar bang zijn dat ze worden uitgelachen als ze zich in het Nederlands zouden uiten.
Memet werd gepest vanwege zijn afkomst en taalproblemen op de kazerne! Volwassen mannen die dat doen en een volwassen leidinggevende die het tolereert! De Turkse Memet laat een kind van drie en een vrouw achter. Ik kan me voorstellen met hoeveel liefde voor ons land zijn dochter zal opgroeien!
Nadat dichter Ovidius in 8 na Christus door keizer Augustus was verbannen naar Tomis, noemde hij – een van de grootste dichters van het Romeinse Rijk – zichzelf ‘de barbaar’. Omdat hij de taal van de volkeren die leefden aan de Zwarte Zee niet sprak. Hij, die in zijn rijke huis in Rome genoot van zijn hypokaustum, een geavanceerd systeem van vloerverwarming, was gedoemd om de rest van zijn leven te slijten tussen Geten met ijs in hun baarden. Zijn invalshoek verraste me, want ja, zo kun je het ook zien. Al die stoere Nederlanders uit de kazerne zouden in Turkije ook barbaren zijn, omdat ze geen Turks spreken.
Ik gun iedereen een verbanning, van pakweg een maand, lang genoeg om je barbaar te voelen. Misschien dat zoiets je meer empathisch maakt. Om te weten hoe het voelt als je iets wilt zeggen en het niet kunt, hoe het voelt als er op je wordt neergekeken vanwege je accent of gebrekkige taalgebruik. Memet deed zijn best, veel meer dan zijn Nederlandse collega’s. Veel meer dan de leidinggevende, veel meer dan iedereen op de kazerne. Memet wilde er zijn en vocht voor het leven tot hij de strijd verloor.
In hoeverre Memet het Nederlands machtig was, doet er niet toe. Er zijn mensen die al pesten om een vreemde nadruk op een woord, om een harde ‘n’ of een zachte ‘g’. Het zijn geen taalpuristen, het zijn geen mensen.
Taal moet verbindend zijn. De moeite die Memet deed om in te burgeren, had juist moeten worden aangemoedigd. En wat een paradox, dat brandweermannen die levens moeten redden, levens verwoesten!
Den Haag Centraal, 30 september 2021