Vrouwen
Het was weer 8 maart, de dag waarop we ons herinneren dat Eva, na de korte episode met de appel en de slang in de Bijbel, nog altijd een stap achter Adam loopt. En niet omdat ze het ritme niet zou kunnen bijhouden; immers, terwijl ze achter Adam loopt, doet ze van alles: voor de kinderen zorgen, het huishouden, zich opofferen, kunst maken en ook Adam niet uit het oog verliezen – want, wie weet, misschien heeft hij ook iets nodig. Toch wil Adam nog steeds bepalen hoeveel bedenktijd Eva na een verkrachting heeft om een abortus te plegen. Waarom kan Eva dat zelf niet bepalen? Waarom vergeten we Eva nog altijd?
Als journalist bezocht ik deze week een expositie van drie vrouwen, in het hart van onze stad. Drie vrouwen die de expositieruimte veranderen in een wereld waarin je je meteen op je gemak voelt, omdat het de ruimte van de vrouw is. Zeven kamers die mij sterk deden denken aan mijn eerste kinderjaren, toen ik min of meer opgroeide in een fabriek met honderden Eva’s die naalden, draden en naaimachines manoeuvreerden; de enige Adam daar was de directeur. Het verschil tussen de ruimte van toen en deze zeven kamers van nu zit in de boodschap. De rumoerige ruimtes waarin vrouwen werkten, hebben een heldere stem gekregen, een boodschap. Om de sacraliteit van zo’n ruimte van vrouwen te nuanceren is de expositie naar de drie schikgodinnen vernoemd: ‘She spins the thread, she measures the thread, she cuts the thread’ – de drie zussen uit de Griekse mythologie, Lachesis, Klotho en Atropos. Lachesis was degene die de lengte van de levensdraad van elk mens bepaalde, haar zussen weefden de draad en knipten die door. De drie kunstenaressen die deze rollen spelen, zijn Mila Lanfermeijer, Ana Navas en Evelyn Taocheng Wang.
Als je de zeven kamers die architecte Donna van Milligen Bielke ontwierp allemaal doorloopt, begin je op een gegeven moment te begrijpen welk werk van wie is.
De materialen en objecten dragen niet de naam van de kunstenaar.
Een huiselijkheid en intimiteit waarnaar we in onze relaties altijd op zoek zijn. Gewoontes, huiselijkheid en rituelen. Objecten van toen als symbolen van nu. Boodschappen. Het is een expositie die vragen stelt over wat vanzelfsprekend was. Waar is de plek van Eva? In een van de zeven kamers? Zijn de kamers, het huiselijke, geen Mario-game geworden, waarin de held(in) de obstakels moet overwinnen om in de agora te mogen staan? De huiselijkheid van het leven. Een expositie die ons er ten minste tot 2 mei aan kan herinneren dat Eva nog steeds achter Adam loopt. Bij Nest in het hartje van Den Haag. Voor als we weer naar musea en exposities mogen.
Den Haag Centraal, 11 maart 2021