Slogans

Slogans

Door omstandigheden doorkruiste ik Den Haag de laatste maand veel vaker dan tevoren. En behalve velden vol narcissen en mensen die tijdens het fietsen op hun telefoon zitten en op tegenliggers botsen, zag ik vooral veel verkiezingsposters. Teksten op zulke posters ontbloten vaak kromme ruggengraten, maar richten zich op de potentiële kiezer, zoals u en ik. Ze moeten ons lokken, ons ‘aanspreken’, meer nog dan de onvermijdelijke, altijd te breed grijnzende kop op elke affiche. En in mijn geval werkt dat, want die koppen zou ik niet kunnen onthouden, enkele uitzonderingen, gezichten die ik helaas al kende, daargelaten, maar een slogan heb ik wel onthouden, ook al is het er maar één: ‘Niemand in de kou’.
Ik weet ook waarom die tekst me aansprak: ik fietste elke dag naar het ziekenhuis, eerst naar het ene, dan naar het andere, in verschillende delen van de stad, en op mijn route las ik die tekst als een kleine mantra. Eindelijk een tekst zonder de woorden ‘Haags’ of ‘eigen’! Eindelijk een tekst met een beetje gevoel, empathie, eindelijk een niet-populistische tekst! Andere slogans waren onbedoeld komisch, zoals ‘Eerlijk Haags’, maar ik zag ook pogingen om wat slimmere teksten te schrijven. Filosofische teksten (‘Laat iedereen vrij, maar niemand vallen’) of competitieve (‘Onze stad verdient beter’). Overal teksten over de verkiezingen, op posters en op websites.
Ik geloof niet dat de kracht van de papieren poster is uitgeblust. Tekst werkt altijd, in geval van politici soms te goed. Via een tekst zie je ook wat het doel van de betreffende politicus is. De laatste twee genoemde teksten verraden grof het doel, ze suggereren dat de kiezer (in het eerste geval) een marionet is die ‘vrij’ gelaten kan worden, en het touw dat de pop doet bewegen zou in de handen van de partij zijn. Ik moest denken aan het prachtige gedicht van Rilke, ‘Herfst’, waarin God ook niemand laat vallen, net als de alomvattende politieke partij: ‘Wij allen vallen. Deze hand zal vallen./ En kijk ik naar de andere: het is in alle/ Maar Een is er. Hij vangt dit vallen/ oneindig teder in zijn handen op.’
Over de laatstgenoemde slogan wil ik niet eens veel zeggen. Die is ‘fout’, omdat men zich richt tot andere partijen die het fout doen. Niet de kiezer is het doel. Maar dat betekent niet dat deze verkeerde slogan zijn doel niet bereikt. Niet alleen in de tekst, maar ook in zijn daad heeft De Mos hetzelfde gedaan. Zijn succes in Den Haag dankt hij ook aan de impotentie van andere partijen. Maar op het moment dat deze column verschijnt, is de teerling al geworpen. Veel verrassingen zullen er niet zijn, helaas, ‘again’.

Den Haag Centraal, 18 maart 2022